Algemeen

Op 5 juni van dit jaar heeft de gemeenteraad de Perspectiefnota 2022-2025 vastgesteld. In deze Perspectiefnota (PPN) geven wij een schets van de opgaven en uitdagingen waar Zwolle de komende jaren voor staat. En langs welke strategische lijnen wij het beleid de komende jaren willen vormgeven. De PPN geeft de eerste richting voor de keuzes die het college wil maken. In deze begroting werken we de keuzes verder uit en doen we voorstellen van hoe we in 2022 en daaropvolgende jaren in de stad willen investeren.

Zoals we in de PPN aangaven, blijven de lijn hanteren die we eerder hebben ingezet. Groeien en hervormen met erkenning en gebruik maken van de kracht van de stad. Samen met de stad, inwoners en ondernemers. Zo werken we aan de hervorming van het sociaal domein, aan de economie en arbeidsmarkt van de toekomst. Zo zijn we ook tijdens de coronacrisis blijven werken. Door onze inzet op een vitale en veerkrachtige stad. Waarbij we het zicht hebben blijven houden op de periode daarna en achter de keuze voor duurzame kwaliteit en groei zijn blijven staan.

Deze begroting verschijnt in een periode dat we uit de coronacrisis komen. Covid 19 is nog niet verdwenen, maar op veel plekken in de maatschappij pakken inwoners hun oude leven weer op. Dat wil niet zeggen dat de gevolgen van de coronacrisis daarmee zijn verdwenen. De crisis heeft op veel gebieden zijn sporen nagelaten. Mensen hebben naasten verloren of in hun omgeving te maken gehad met de gevolgen van Covid 19. Daarnaast heeft corona tot sociale en economische schade geleid. Ook in Zwolle. Hoewel Zwolle zich veerkrachtig heeft getoond zien we dat op bepaalde plekken in de stad en bij sommige inwoners de gevolgen nog steeds zichtbaar en voelbaar zijn en dat nog wel een tijdje zullen blijven. Daarom presenteren we bij deze begroting een sociaal herstelplan plan, waarin we aangeven hoe we de komende jaren ondersteuning willen bieden aan inwoners om de gevolgen van de pandemie te boven te komen. Dat doen we bijvoorbeeld door eenzaamheid onder ouderen en jongeren tegen te gaan, meer taallessen aan te bieden, meer capaciteit vrij te maken voor jongerenwerk en het inschakelen van wijkorganisaties.

Waar de coronacrisis geen invloed op heeft gehad is de groei van Zwolle. De stad groeit en blijft dat de komende jaren doen. De door de Raad vastgestelde Omgevingsvisie geeft aan hoe we die groei de komende jaren willen vormgeven. Het gesprek hierover is met het vaststellen van de Omgevingsvisie niet gestopt. We blijven in gesprek met de stad en met de gemeenteraad over de toekomst van onze stad. Bij de groei van de stad staan de uitgangspunten die we in de PPN hebben benoemd centraal. We bouwen op het fundament van een sterke en sociale stad. We groeien in balans. Economische en fysieke groei zijn voor Zwolle nooit een doel op zich, maar een middel om onze stad socialer en duurzamer te maken. De kwaliteit van leven staat centraal. We bouwen aan een aantrekkelijk woon- en leefklimaat voor oude én nieuwe Zwollenaren. En werken zo verder aan Zwolle als stad van morgen en stad van waarde.

Zoals gezegd willen we de toekomst van Zwolle vormgeven samen met de inwoners van de stad. Het is daarom van belang dat Zwollenaren betrokken worden bij ontwikkelingen in hun stad, wijk of buurt. We zien dat die betrokkenheid groot is. Om die te benutten en te behouden, werken we de komende maanden samen met de raad en de stad aan vernieuwing van ons participatiebeleid.

Bij de keuzes die we in de begroting maken, spelen inhoudelijke uitgangspunten een rol, maar ook de financiële situatie. In de PPN gaven we aan dat de financiën nog erg onzeker waren. Dat was één van de redenen om te kiezen voor een strategische PPN. Dat blijkt een juiste inschatting te zijn geweest. Sinds de vaststelling van de PPN is de financiële situatie van de gemeente aanmerkelijk verbeterd. In de paragraaf over het financieel perspectief gaan wij hier uitgebreider op in. Het college kiest ervoor niet de volledige financiële ruimte te benutten. Wij voorzien namelijk dat de komende jaren nog veel investeringen (structureel en incidenteel) nodig zijn om de groei in goede banen te leiden en onze ambities waar te maken. Voor een deel lopen deze investeringen via de strategische investeringsagenda (SIA). De SIA zal de komende jaren extra voeding nodig hebben om de verwachte investeringen te kunnen financieren. Ook buiten de SIA moet voldoende investeringsruimte overblijven, omdat niet alle investeringen lopen via de SIA, zoals bijvoorbeeld onderwijshuisvesting. Een ander argument om genoeg financiële ruimte over te houden, zijn de verschillende onzekerheden. Zoals het beleid van de rijksoverheid en de ontwikkelingen in het sociaal domein. We zien tot slot dat de groei van de stad zal vragen om investeringen in de organisatie.

Bij het debat over de PPN op 25 juni van dit jaar hebben de raadsfracties verschillende aandachtspunten benoemd. Veel hiervan komen terug in deze begroting en in de investeringsvoorstellen. Zo is aandacht gevraagd voor de toegankelijkheid van de overheid en het leervermogen van de organisatie. Dit in reactie op de toeslagenaffaire. In deze begroting doen wij voorstellen om de komende jaren hierop fors in te zetten. Een ander onderwerp waar tijdens het debat veel over is gesproken is de druk op de woningmarkt. We zien dat kwetsbare groepen steeds moeilijker aan een woning komen. Daarom investeren we in het programma wonen en zorg en bevat deze begroting een aantal voorstellen om een verdere versnelling aan te brengen in de woningbouwproductie en beter in te spelen op initiatieven die in de stad ontstaan. Bijvoorbeeld via concepten als flexwonen.

In de PPN en het debat daarover was ruim aandacht voor het culturele klimaat in Zwolle. Een aantrekkelijk cultureel klimaat is een belangrijke voorwaarde voor de groei in stedelijkheid die we willen maken. Het maakt de stad aantrekkelijk voor jongeren, startende ondernemers en hoogopgeleiden. We zien dat Zwolle op dit gebied achterblijft bij andere steden. Daarbij komt dat  de culturele sector zwaar is getroffen door de coronacrisis. Daarom stellen wij voor een forse investering in cultuur te doen en het evenementenbudget te verhogen. In 2023 willen we samen met andere hanzesteden een Hanzethemajaar organiseren

Andere voorstellen in deze begroting dragen ook bij aan de aantrekkelijkheid en leefbaarheid van de stad voor inwoners en bezoekers. Zo zetten we extra in op groen, beheer van de stad, handhaving, sport en wijkmanagement. Speciale aandacht verdienen de Nooterhof en Stinspark. Twee bijzondere plekken in de stad waar we samen met inwoners en organisaties aan werken.

We bouwen aan de toekomst van Zwolle door te blijven investeren in de grote strategische opgaven en transities. Een belangrijke opgave is de hervorming van het sociaal domein. De afgelopen jaren hebben we daar met de hervormingsagenda belangrijke stappen in gezet. Nu is het tijd voor een actualisatie, waarbij we gebruik maken van de ervaringen van de afgelopen tijd. Dat doen we bijvoorbeeld door te starten met de Proeftuin Jeugd. Andere grote opgaven waar we in blijven investeren zijn klimaat, energietransitie, circulaire economie, de informatiesamenleving en de grote gebiedsontwikkelingen zoals de spoorzone en de binnenstad. Daarbij leggen we waar mogelijk verbindingen. Zo laten we de verstedelijking hand in hand gaan met klimaatbestendigheid. We werken verder aan een innovatief economisch klimaat voor stad en regio en aan een toekomstbestendige arbeidsmarkt. Randvoorwaarde voor de groei van de stad is de bereikbaarheid van en in de stad. Daarom stellen we middelen beschikbaar voor mobiliteit, waarbij we nadrukkelijk kijken naar slimme mobiliteitsoplossingen en als beste fietsstad van de wereld blijven we werken aan naar het nog aantrekkelijker maken van Zwolle voor fietsers.

Het faciliteren van de groei van de stad en het werken aan alle genoemde uitdagingen en ambities vraagt het nodige van de gemeentelijke organisatie. Deze PPN bevat de nodige voorstellen voor uitbreiding van de organisatie. Voor een deel is dat bedoeld om de basis op orde te brengen. Voor een ander deel om te werken aan de bestaande en nieuwe opgaven in de stad. En voor een deel omdat de complexiteit en schaal van de vraagstukken groter worden en daarmee ook de sturing ingewikkelder wordt. Dat vraagt andere vaardigheden en ervaring van medewerkers van de gemeente. Voor een deel lossen we dit op door opleiding en scholing en daarnaast vraagt het ook een kwalitatieve impuls in de organisatie. Tot slot willen we dat de organisatie in staat blijft om in te kunnen spelen op vragen van inwoners. Wij willen nabij de stad en de inwoners blijven en dat vraagt iets van de gemeentelijke organisatie.

Dit is de laatste begroting in deze raadsperiode. Een periode die anders is verlopen dan drieënhalf jaar geleden voorzien. Met een wereldwijde pandemie die grote impact heeft (gehad), een stad die sneller groeit dan verwacht en een klimaatverandering die steeds meer zichtbaar wordt. Wij zijn trots hoe de Zwolle en zijn inwoners omgaan met deze ontwikkelingen. Zwolle laat zich zien als een veerkrachtige, sociale en dynamische stad. Het college heeft de afgelopen periode geprobeerd dit fundament te verstevigen en te werken aan een toekomstige stad. Samen met inwoners, partners binnen en buiten de stad, regio, provincie en het Rijk. Deze begroting bouwt hierop voort en draagt bij aan de volgende stap in de ontwikkeling van onze mooie stad.