Weerstandsvermogen en risico's
Inleiding
De paragraaf weerstandsvermogen en risicomanagement gaat over de risico’s die uitvoering van het gemeentelijk beleid met zich meebrengt. De nota weerstandsvermogen en risicomanagement 2018 is het beleidskader voor deze paragraaf. Hierin liggen de te hanteren uitgangspunten bij het opstellen van de risico-inventarisatie en de kaders voor het beoordelen van het weerstandsvermogen vast. Ook de hoogte van de algemene concernreserve is daarin opgenomen.
De gemeente Zwolle wil over voldoende middelen beschikken om onvoorziene gebeurtenissen op te vangen, zonder genoodzaakt te zijn om direct in te grijpen in de begroting en daarmee in het gemeentelijke beleid. Hiertoe wordt tweemaal per jaar geïnventariseerd welke financiële risico’s de gemeente loopt, waarvoor geen beheersmaatregelen of voorzieningen zijn getroffen en geen verzekering is afgesloten. Op basis hiervan wordt door middel van kansbepaling de benodigde weerstandscapaciteit bepaald en afgezet tegen de beschikbare weerstandscapaciteit. Als normratio (= verhouding tussen de beschikbare weerstandscapaciteit en de benodigde weerstandscapaciteit) houden we 0,8 aan. Binnen de bandbreedte 0,6 tot 1,0 is geen directe actie noodzakelijk, daarbuiten wel.
De paragraaf weerstandsvermogen en risicobeheersing geeft inzicht in:
- Het beleidskader.
- Een inventarisatie van de risico’s.
- Een inventarisatie van de benodigde en de beschikbare weerstandscapaciteit.
De beoordeling van de relatie tussen benodigd en beschikbaar weerstandscapaciteit (het weerstandsvermogen) en de voorgeschreven kengetallen (netto schuldquote, solvabiliteitsratio, grondexploitatie, structurele exploitatieruimte en belastingcapaciteit).
De inventarisatie van de risico’s heeft plaatsgevonden met augustus 2021 als peilmaand. In deze paragraaf zijn de openbare risico’s opgenomen, met een bijbehorende overzicht. In dit overzicht is ook het totaalbedrag opgenomen voor de vertrouwelijke risico’s. Risico’s die conform de WOB als vertrouwelijk zijn betiteld, zijn vertrouwelijk separaat aan de Raad beschikbaar gesteld.
De paragraaf geeft geen inzicht in het gevoerde risicomanagement. Dat is het beleid over het voorkomen, minimaliseren en beheersen van risico’s. Hieraan is binnen de diverse programma’s en afzonderlijke raadsstukken aandacht besteed.
De inventarisatie met een totaal van € 52,9 miljoen aan gewogen risico's kent diverse onderdelen. Onderstaand overzicht geeft daartoe een financieel beeld.
1. Algemene en specifieke uitgaafrisico´s | 2.450 | 5.830 | 306 | ||
|---|---|---|---|---|---|
2. Algemene en specifieke opbrengstrisico´s | 0 | 10.905 | 500 | ||
3. Open eind risico´s | 10.009 | 8.331 | 2.364 | ||
4. Risico´s bezwaarschriften en Schadeclaims | 0 | 0 | 0 | ||
5. Garantstellingen, verstrekte leningen, deelnemingen | 1.257 | 2.053 | 7.501 | ||
6. Verzekeringsrisico´s | 180 | 0 | 0 | ||
7. Risico´s vergunningen | 0 | 0 | 0 | ||
8. Risico´s grondexploitaties | 3.448 | 22.664 | 35.672 | ||
9. Risico's kredietprojecten | 710 | 2.139 | 2.655 | ||
10. Overige risico's | 1500 | 0 | 281 | ||
Ongewogen risico's | 19.554 | 51.922 | 49.279 | ||
Kans op optreden | 0,75 | 0,50 | 0,25 | ||
Gewogen risico's (totaal 52.946) | 14.665 | 25.961 | 12.320 | ||
Verhouding hoog/midden/laag | 28% | 49% | 23% | ||
Aanvullend op bovenstaande inventarisatie houden we rekening met een risicobedrag van € 5 miljoen vanwege corona en € 5 miljoen in verband met nieuw te openen grondexploitaties. Hiermee komt het totale risicobedrag op € 57,9 miljoen.
Gevolgen Corona
Ook in 2021 heeft de stad en haar inwoners te lijden gehad van de gevolgen van de coronapandemie. En hoewel vanaf september de beperkende maatregelen grotendeels zijn opgeheven wordt verwacht dat we in meer- of mindere mate te maken zullen krijgen met na-ijleffecten vanwege de pandemie en getroffen maatregelen.
Ook financieel gezien is nog niet alles duidelijk. Hoewel het Rijk haar toezegging om een reële compensatie te geven voor de gederfde inkomsten en gemaakte meerkosten nakomt, blijven er financiële risico's. De grootste onzekerheid voor de gemeente is het risico op on-inbaarheid van het verstrekte uitstel van betalingen op gemeentelijke belastingen en huren. Op dit moment staat nog een totaalbedrag van circa € 2,7 miljoen als nog te ontvangen open vanwege het verleende uitstel. Dit betreft met name de huurachterstand bij enkele culturele- en sportinstellingen. Daarnaast blijft er een risico op na-ijleffecten. Gelet op de genoemde onzekerheden houden wij voorlopig in het weerstandsvermogen rekening met een risicobedrag van € 5 miljoen. In het voorjaar van 2022 zullen wij op basis van de jaarrekening 2021 en de dan actuele informatie bepalen of het risicobedrag bijstelling behoeft.
In de informatienota ‘Monitor financiële gevolgen corona per september 2021' is een uitgebreide toelichting opgenomen van de nadelige effecten en risico's en Rijkscompensatie.